Чубак ажы Жалилов менен турмуштук суроо-жооптор(жумадан-жумага). 31-Бөлүк

-Маркумдун атын атаса да, атабаса да болот. Бардык момундарга атап окуп койсо анын ичине өзүнүн атасы да кирет. Баарына бирдей жетет. 

-Туура кыласыз, баарыбызга бир Жараткан бар, ал- Аллах. Алар адашкан, Кудайга шек келтирген адамдар. 

 -6 күн арак ичип жума намазга барса кандай болот? 055060…

-Туура эмес, 6 күн арак ичип алып жума намазга баруу мазактагандык болуп калышы да мүмкүн. Намаз жаман иштерден кайтаруусу керек. Ошондуктан, 5 убак намаз окуп баштаңыз, бул арак ичүүдөн кутулууга жардам берет. 

-Шарият улутуна, жашына карабайт. Бир динде болушу керек. Эки тараптын тең макулдугу болушу шарт. 

-Ата-эненин айтканын жасап, ыраазы кылуу керек. Ата дубасын алсаңыз, эки дүйнөдө бактылуу болосуз. 

-Аны үчүн Аллах чоң сооп берет, күнөөлөрү кечирилет. Албетте, даражасы жетсе бейиш бардык эле момундарга ачык. 

-Жаш баланыкы да кабыл болот. 

-Алла тарабынан берилген, анан шайтан тарабынан берилген түштөр болот. Бардык эле түштөргө ишенгенге болбойт. Түшүңүз себеп болуп оң жолго түшкөнүңүз жакшы болуптур. 

-Бойдон алдыруу күнөө, алдырбаңыз. Эгер, никесиз бирөө менен мамиледе болсо, чоң күнөө кылып жатыптыр. Мунун жазасы катуу. Алланын каарынан корксун, бул дүйнөдө да жетип калышы мүмкүн. Тезинен тообо кылып, ал жолдон кайтсын.  

-Туура эмес. Намаз өз убагында окулушу шарт. Жумуштан түштөнүүгө чыкканда намазды да окуп алыңыз. 

-Оронуп жүрүү муфтияттын, жеке адамдын же бир улуттун пикири эмес, Кудайдын буйругу. Түрк дагы, кыргыз дагы Аллахтын астында бирдей мусулман. Бул копировка эмес, Аллахтын өкүмү. Аны аткарбагандар жазасын алат. Кыяматта сизге сиңдиңиз жооп бербейт. Ар ким өз жообун тартат. Ата-бабабызда жок десеңиз жаңылышасыз, Курманжан датканын баш кийими шарияттын талабына туура келет. Колуңуздан келсе ошондой оронуп алыңыз. Азыркы күндө заманга ылайык оронуп алсаңыз туура кылган болосуз. 

-Ден соолукка зыян эмес болсо адал. 

-Жолдошуңуздан кечирим сураңыз. Мындан ары сөз ташыбаңыз. Сабырдуу, кечиримдүү болуңуз. 

-Садага балээлерди кайтаруучу дешет. Ошон үчүн садага берсе Кудай жамандыктарды кетиргенге себеп кылат. 

-Анын ордуна муракаба кылсаңыз максатка ылайыктуу. Ошол эле стрессти жоё турган зикир бар исламда. Көздү жумуп, кыбылага карап отуруп, оюңузду жыйнап, көңүлүңүз менен жүрөгүңүздү бириктирип, тилиңиз менен айткан зикирдин маанисине ой чаптырып тереңдеп отуруп Алла менен байланыш түзөсүз. 

-Сүйлөгөн сөзүнө, ой жүгүртүүсүнө караш керек, өтпөй калышы ыктымал. 

-Куран окутуу руханий нерсе болгондуктан кайсы жерде болбосун, ким тараптан болбосун калыс ниет менен кылынса жарай берет. 

-Шариятта андай нерсе жок. Көңүл бурбаңыз. 

-Албетте, болот. 

-Жолдошумдун атын атабай «жаным», «сүйүктүүм» деп коём. Күнөө эмеспи? 077977…

-Аял оронуп жүрүүсү үчүн арабча билүүсү шарт эмес. Жөн гана жоолук салынуу парз. Кайни, кайнаганын алдында ачык жүрсө болбойт. Себеби аларга да нике жүрөт. Ал эми кайнатасынын алдында ачык жүрсө болот. Себеби, анын кызындай кабыл алынат. 

-Тизеге чейин жүгүнбөстөн башын ийкеп, урмат көрсөтүү ниетинде болсо болот. 

-Садака кылыңыз, намаз окуңуз. Кудайдан дуба кылып сураныңыз. Даарат алып, дуба окуп, кыбыланы карап, оң жамбашыңыз менен жатыңыз. 

-Кайсы Хазрети? Такташ керек. Негизи күнөөлөрдүн кечирилиши үчүн тообо кылуу керек. Устазынын алдында “тообо кылдым, күнөө кылбаганга сиздин алдыңызда сөз берип жатам, мени тарбиялаганга жардам бериңиз” деген маңызда кол берүү болот. Бул жөн эле кол берип коюу эмес, күнөөлөрдү кылбайм деп устазынын алдында убада берүү. Өзүн өзү тарбиялоонун бир ыкмасы. 

Мерездиктен арылуу үчүн Кудайдан суранып дуба кылыңыз. Дайыма садака бергенге аракет кылыңыз. 

-Өкүнүүнүн кереги жок, Аллахты чын дилден сүйүү керек. Диний маалыматтарды окуй бериңиз. Аллахтын парздарын аткарыңыз. 

-Нике бузулбайт. Аял талак бере албайт. Бирок, ажырашам дей бербеңиз. Күйөөңүздү, балдарыңызды кадырлаңыз. 

-Болот. 

-Колду бетке сүртүү дубанын адептери болуп эсептелет. Эгер бирөө андай кылбай койсо эрежени бузду, одоно мамиле кылды деп айтылбайт. Жөн гана мустахаб амал катары кабыл алынат. 

Даават айтуу баарыбыздын парзыбыз. Маалымат каражаттары аркылуу, жума намазда даават болуп жатат. Ушулардан ар бир адам пайдаланып жатат деген ойдобуз. 

-Болбойт. 

-Сүннөт багытында, турмуш багытында, бактылуулук жөнүндө китептер чыккан. Алып окусаңыз болот. 

-Жок. 

-Болот. Айыз учурунда жыныстык катнашка барганга болбойт. Калган иштердин баарын жасай берсе болот. 

-Андай сөз жок. 

-Окуп баштаган күндү жазып коюп, ар бир окуганда эң алгачкы каза намазын окууга ниет кылат. Ар бир намазда эң алгачкы каза намазын окууга ниет кылына берет, кийинки намаз алгачкы намаз болуп кала берет. Чогуу окуп койсо деле болот, ар бир намаздан кийин бөлүп окуса деле болот. 

-Талак (ажырашуу) СМС аркылуу бир эле суроо менен чечилип кала турган маселе эмес. Муну туура түшүнгүлө. Маселенин чоо-жайын так билбей туруп адамдардын тагдырын чечип коё албайбыз. Талак сөзүн айтуунун түрлөрү көп. Бир адам менен экинчи адамдын талак айтуу жолу туура келбегендиктен ар бир адамга жекече жооп берилет. Окурмандар туура эмес жыйынтык чыгарып албоосу үчүн баары ачык айтыла бербейт. Талак өтө орчундуу болгондуктан, бир үй-бүлөнүн тагдыры чечилип жаткандыктан терең изилдеп, тактап, анан бир чечим чыгаруу керек. Ошондуктан бул гезит аркылуу бүтүп калбайт, муфтиятка же мечиттерге келип, талак маселесин жакшы билген дин кызматкерлеринен тактап алышыңар керек же кат аркылуу кайрылышыңар керек. Албетте, талак боюнча жалпы түшүнүктү ар бир адам билүүсү шарт. Талакты эркек адам берет. Аял талак бере албайт. Талак кызганганда, уруша кеткенде, мас болгондо, ачуусу келгенде айта берчү нерсе эмес! Жубайлар такыр бирге жашай албай калган мезгилде, жакындары менен кеңешип, анан ишке ашырылат. Аялдарга айтаарым, үч талагымды бер деп сурабагыла. Эркектерге да айтаарым, үч талак бербегиле. Бир талак жетиштүү. Үч талактан кийин кайра чогуу жашоого жол болбой калат, ачуусу тарагандан кийин кайра жарашууга мүмкүнчүлүк болушу керек да. 

-Алган болсо алган деп айтат да. Ага чычалаштын кереги жок. 

-Шарият буйруган эмес. Анткени, аялдар табиятынан назик келишет. 

-Бул шайтандан деп коюшат. Эстегенде колуңуз менен оозуңузду жабыңыз. 

-Талак айтылган болсо боюнда болсо деле өтөт. 

-Ниетке жараша. Адамдарга берип, ыраазы кылып, сообу тийсин десе болот. Аллах ыраазычылыгы үчүн кылынган бардык жакшы иштердин сообу тиет. 

-Истижмар, суу менен жууш бирге жасалышы керек. Ошондо даарат толук болот. Ал эми жел чыкканда истинжа кылбай эле, колдон баштап даарат алса болот. 

-Туруктуу жайыңыз Бишкекте болсо Алматыга 15 күндөн аз убакытка ниет кылып барган болсоңуз, ал жакка барганда жана жолдо касыр намаз окуйсуз. 15 күндөн ашык турганга ниеттенип чыккан болсоңуз жолдо касыр окуйсуз, Алматыга жеткенден баштап толук окуйсуз. 

-Болот. Жалгыз окуганда каалаганча узун сүрөлөрдү окуй бериңиз. Жамаат менен окуганда кыскараак окуганыңыз жакшы. 

-Ишрак – күн толук чыккандан кийин окуп башталат, күн эки найза көтөрүлгөнгө чейин ишрак намазынын убактысы. Күн толук көтөрүлүп жайылып алгандан кийин тикеге келгенге чейин зуха убактысы болот. 

-Ит бар жерге периште кирбейт деген хадис бар. Шаар жеринде ит багуунун зарылчылыгы жок. Айыл жеринде малдарды уурудан, жырткычтардан коргоо үчүн ит бакса болот. 

-Көп аялдуулукту туура түшүнүп алуу керек. Сүннөткө шылтоо кылып эле кумардын кулу болуп ислам динин булгабагыла. Экинчи аял алуунун да шарттары болот. Жаш аялга чуркабастан жесир, баласын бага албай калган, турмуштан кыйналып калган аялдарга жардам берүү максатында аларды аялдыкка алууга ислам уруксат берген. Бул кумардын кулу болууга эмес, социалдык көйгөйдү чечүүгө багытталган. Исламды жаман көрсөтө турган нерселерди кылбагыла. Бир сүннөттү аткарам деп динге терс таасирин тийгизип жаткан болсо, андан баш тартуу керек. Алдын ала ойлонгула. 

-Тармактык маркетингди исламга шайкеш кылуу үчүн ар бир компаниянын ишин жекече караш керек. Мисалы, Орифлеймде ар бир адам өзүнүн акчасына буюм сатып алат. Реклама кылуу максатында кызыктырып алып келет да, бир жагынан жумуш, алып үстүнө акча кошуп сатканга болот, экинчи жагынан өзү пайдаланат. Башка бир учурларда тармактык маркетингдин иши дурус болбой калат. Мисалы, жок нерсени сатат, кайсы бир банкта турган бриллиантты сеники болду деп акча алып, пирамида түзүп, 5-6 шакекчени толтурсаң мынча сомго ээ болосуң деп кызыктырып жатканы дурус эмес. Шарият муну жактырбайт. Шарият боюнча ар бир иш бааланышы керек. Кээ бир компанияларда арзан буюмду жогору баага сатып, адамдарды кызыктырып пирамида кургандыгы шариятка туура келбейт. Базар баасынан жогору саткандыгы үчүн, экинчиден ошол буюмду компанияга киргенде гана ала аласың деген шарттар коюлгандыгы үчүн жана кызыктыруучу акчасы адамдын санын толтурсаң берилет, толбосо берилбейт деп адамдын кызматын баалабагандыктан шарият жактырбайт, уруксат бербейт. Анан да биринчи баскычта киргендер утушка ээ болуп, кийинки киргендер эч нерсесиз калат. Ал эми шариятта ар бир адам берген акчасына жараша буюмду сатып алышы керек. Ошондо соода толук болуп эсептелет жана ар бир адамдын кылган иши бааланышы керек. 

-Чын. Акыр заман болгондо түшөт. 

-Шариятта мындай сөз жок. 

-Намаз окуу өзүнчө парз. Жоолук салынып, жабык кийинүү өзүнчө парз. Намаз окугандыгыныңыз үчүн Аллахтын алдында карызыңыздан кутуласыз, оронбогондугуңуз үчүн күнөөкөр болосуз. 

-Дагы окуй бериңиз. Балким билбей жаткандырсыз. 

-Биринчиден, Аллахты сүйүү керек, анын элчисин, динин, анан ата-энени, өмүрлүк жарды сүйүш керек. Ал эжени адам катары жакшы көрүңүз. Жаман оюңуз болбосун. Кыз менен жигиттин сүйүүсү никеден кийин башталат. Ага чейин кыз-жигит болуп жүрүү шариятта күнөө. Бир жыныстуу мамиле дагы чоң күнөөлөрдөн. 

— Сабыр кылыңыз. Ата-эненин кызматын талыкпай кыла бериңиз. Алардын жүрөгүнөн орун алыңыз. Дуба кылыңыз, жакшы иштерди жасап, сообун ата-энеңизге багыштаңыз. Өзүңүздө да кемчиликтер бардыр, изилдеп чыгыңыз. Ата-энем мени жакшы болсун деп айтып жатат деген ой сизде ойгонгондо аны кемчилик катары сезбей каласыз. 

-Жок, туура эмес түшүнүк. Кыз бала да терең илим алсын. Колунан келсе исламга кызмат кылсын. Илим алганга эркектер да, аялдар да бирдей акылуу.