«Аземге Путин катышуусу күтүлүүдө». Рахмон ушул күздө уулуна «хан тактыны» өткөрүп бермекчи…

Тажик өкмөтүндөгү көптөгөн булактар ​​«Bomdod» маалымат порталына бийликти азыркы президент Эмомали Рахмондон анын улуу уулу Рустами Эмомалиге өткөрүп берүү планы Эмомали Рахмондун 70 жылдык мааракеси (5-октябрда) белгилене турган күнү ишке ашышы мүмкүн экенин айтышты. Жана ушул күздө анын башкаруусунун 30 жылдыгында (16-ноябрь) такты толук тапшыруу планы бар экени айтылат. Аталган порталдын өздүк булактарынын айтымында, Орусия президенти Владимир Путиндин Тажикстанга акыркы үч айдагы экинчи сапары да жакынкы келечектеги бийликти атадан балага өткөрүп берүү планын ишке ашырууга байланыштуу болот.

«Путин бир жагынан Эмомали Рахмонду 70 жылдык мааракеси менен жеке өзү куттуктайт. Ошол эле учурда, ал акыры Рустам Эмомалиге атасынын жолун улантууга уруксат берет», — деп билдирди.

Эмомали Рахмон быйыл 5-октябрда 70 жашка чыкса, эки күндөн кийин, 7-октябрда Путин да 70 жашка чыгат. Рахмон быйыл күздө дагы бир мааракеси бар: 16-ноябрда анын бийликке келгенине 30 жыл болот.

«Эгерде форс-мажордук кырдаал болбосо, Эмомали Рахмон, кыязы, октябрь айында 70 жылдык мааракесин белгилөө маалында, Рустамды үй-бүлөлүк чөйрөсүндө, ал эми ноябрда анын 30 жылдыгын белгилөө учурунда өзүнүн мураскери деп жарыялайт. Башкаруу учурунда ал президенттик креслосун уулуна өткөрүп берерин баарына жарыялайт», — деди Тажикстандын күч түзүмдөрүндөгү булак.

Дагы бир булактын кабарына караганда, «эгер буга чейин Рустамдын президенттик планын ишке ашырууга үй-бүлө ичинде да, өкмөттө да, өзгөчө «Шумкар» фракциясында белгилүү бир каршылыктар болсо, азыр бул маселе боюнча дээрлик бир пикирге келишти. Рустамдын президенттигине каршы чыккандар бул эмитен эле артка кайтпарууга болбой турган процесске айланып баратканын көрүп, макул болууга аргасыз болушууда».

Ушул убакка чейин президент Рустами Эмомалиге каршы чыккандар, өзгөчө “шумкарлар” негизинен Кремлдин жана жеке Путиндин Рахмон кланына карата мындай планына макул эместигин айтып келишкен. Бирок Украинадагы согуш Путиндин позициясын абдан алсыратты, азыр ал союздаштарга абдан муктаж жана ошондуктан Эмомали Рахмонду өзүнөн алыстата албайт. Ушул жылдын июнь айында Орусия лидеринин Украина кризисинен кийинки биринчи чет элдик сапарында Рахмондун көрктүүлүгү боюнча обочолонгон фонтандары жана мөмө-жемиштерден курулган пирамидалары Путинди таң калтырды.

Москванын соңку кадамдары, анын ичинде тажик оппозициясынын эң ири партиясы болгон ИРПТны “террордук уюм” деп таануу Путин Рустам Эмомалинин президенттигин гана кабыл албастан, жеке өзү да “аксакал” катары аны коштой аларын көрсөтүп турат.  Гурбангулы Бердымухамедов Москванын пикирин сурабай эле өзүнүн ордуна уулун такка отургузуп койгон.

Рустам Эмомали көптөн бери президент катары атасынын мураскери катары каралып келген. 2016-жылы Тажикстанда президенттикке талапкерлердин курагы 35тен 30га түшүрүлгөн жана бул президенттин тун уулу 2020-жылдагы президенттик шайлоого катышуу мүмкүнчүлүгүнө ээ болушу үчүн жасалган деп келишкен. Бирок ал шайлоодо Тажикстанды 1992-жылдан бери жетектеп келе жаткан Эмомали Рахмон кайрадан өзүн көрсөтүп, президенттик мөөнөтүн дагы 7 жылга — 2027-жылга чейин узарткан.

Андан соң Эмомали Рахмон 2021-жылдын күзүндө, республиканын эгемендүүлүгүнүн 30 жылдыгын салтанаттуу майрамдоодон кийин бийликти уулуна өткөрүп берери тууралуу маалымат тарады. Бирок бир жыл мурун Ооганстанда талиптер бийликти басып алышкан жана Рустамдын президенттигине каршы чыккандар ушул факторду шылтоолоп, Рахмонду азыр эч нерсени өзгөртө турган учур эмес, ал өзү башкарууда калышы керек деп ынандыра алышты.

Бирок, азыр, Рустам Эмомалинин президенттик кызматка барышына кайрадан эч ким тоскоол боло албаса керек, кандайдыр бир форс-мажордук кырдаал жаралбаса же анын каршылаштары ага каршы өтө олуттуу аргумент таппаса, ал жакын арада атасынын креслосуна отурат.

Рустами Эмомали 34 жашта. 2017-жылдан бери Тажикстандын борбору Душанбени башкарып келген, ал эми 2021-жылы Парламенттин Жогорку палатасынын төрагасы болуп шайлангандан кийин Конституцияга ылайык расмий түрдө өлкөнүн экинчи лидери болгон.

Тургундар Рустам Эмомали жаңы улуттун өкүлү катары олуттуу реформаларды жүргүзүп, жаңы, заманбап Тажикстанды курат деген үмүттө. Жок дегенде Ислам Каримовдон кийин коңшу Өзбекстанды таанылгыс кылып өзгөрткөн Шавкат Мирзиёевдей.