Балаңызга кичинекей кезинен тартып Куран аяттарын жаттаткыңыз келеби?
— бирок ал сизди мугалим катары кабылдабай жатса эмне кылуу керек?
— балаңыз такыр эле бул нерсе менен алектенүүдөн баш тартып, каршылык көрсөтүп жатсачы?
— балаңыз ойноок болуп, бир жерде отурбай жатса, ага аяттарды кантип жаттатасыз?
Ушул сыяктуу суроолорго каирлик Умм Юсуф айымдын кеңештеринен жооп таба аласыз. Умм Юсуф — бала бакчаларда бөбөктөргө Куран жаттатуу менен алектенген тажрыйбалуу айым. Анын бул жааттагы жеке тажрыйбасы балдарга Куран жаттатууда эң мыкты көмөкчү болот.
1. Куранды балаңыздын тили “апа”, “ата” деп чыга баштаганда эле үйрөтүп баштаңыз.
2. Эгер балаңыз сиздин аркаңыздан аяттарды кайталабай жатса, эч кайгырбаңыз. Анткени ал, баарыбир, Куранды угуп, акырындык менен аны сиңире берет. Балаңыздын сүйлөө аппараты толук калыптанбагандыктан, сиздин аркаңыздан кайталабай жаткан болушу мүмкүн.
3. Эгер балаңыз аяттарды туура эмес кайталап жатса (тамгалардын аягын жутуп, тажвиддин эрежелерин сактабаса) да, Куран жаттоону токтотпой үйрөтө берүү керек. Баланын чоңоюшу, анын тилинин өнүгүүсү менен каталар акырындан жоюла баштайт.
4. Башында, 1 жарым-2 жаштар чамасында, Куран жаттоодо угуу сезими маанилүү ролду ойнойт. Сиз Куранды коюп коюп, же өзүңүз бир нече ирет кайталап окуу менен баланын эс тутумун калыптандырасыз. Куранды ага өзүңүз каалагандай башаламан коюп бербестен,түзүп алган пландын негизинде, мисалы, бул жумада кайсы сүрөлөрдү жаттоого камынып жатканыңыздарга карата Куран аудиосун коюп бергениңиз эффективдүү болот.
5. Кичинекей балдарга жаттоого күнүнө 2-3 аяттан берсеңиз болот.
6. Албетте, кичинекей бала бир жерде отурбай кыймылдуу болот. Мындай учурда сиз анын колуна бир нерсе берип алаксытыңыз. Мисалы, пластилин, шарик, түрдүү боегучтарды берип, аны бир жерде отурууга алаксытуу менен үйрөтүңүз. Алар колундагы нерсе менен ойноп жатып, Куран угуп, сиз айткандай кайталай беришет..
7. Эгер бала аяттарды кайталабай, окуудан баш тартып жатса, анда аны зордобоо керек. Мындай учурда сиз Куранды коюп коюп, же өзүңүз сыртыңыздан окусаңыз болот. Бала пассивдүү болсо да, уккандарын кичинеден сиңирет. Куран жаттоону олуттуу сабак катары кабылдап, баланы тажатып албаңыз. Ага кыйкырып, урушуп, басым жасоодон алыс болуңуз.
8. Куран жаттатууда балаңызды кызыктырып, анда жакшы эмоцияларды пайда кылганга аракеттениңиз. Мисалы, Куран жаттатуучу жайды алмаштырып, аны ар кандай оюндар менен коштоого болот. Мисалы, “Бүгүн Куранды эшиктеги бакчадан кайталайбыз” деген сыяктуу.
9. Балага Куран жаттатууну 3 этапка бөлүп алсаңыз болот. Мисалы, 1-тахдир: бул күнү эмнелерди жаттай турганын айтуу, тааныштыруу; 2-жаттоо процесси; 3- кайталоо.
10. Эгер бала апасын мугалим катары кабылдабай жатса, машыгууну оюн түрүндө өтсөңүз болот. Бөлмөдө Куранды коюп коюп, же өзүңүз үнүңүздү бийик чыгарып окуп, аны менен бирге кубик ойноп, же сүрөт тартыңыз. Бала ойноп жатса да, артта жаңырып турган Куранды угуп, өзүнө сиңире берет. Мындан кам санабаңыз.
11. 4, же 5 жаштан соң балада “каалабайм” деген мүнөзү башталат. Бул учурда аны мажбурлабаганыңыз оң. Болбосо, Куран жатоого болгон каалоосун такыр эле өчүрүп алышыңыз мүмкүн. Куран жаттоону кайсы бир убакка калтыра туруп, бул нерсени башка иш менен алмаштырыңыз. Мисалы, Куран аяттарынын үстүнөн ой жүгүртүү, маанисин түшүндүрүп берүү жана башка. Балдар 4 жаштан соң бир нерсени талкуулаганды жакшы көрүшөт. Бул учурду эффективдүү колдонуңуз. Куран тууралуу телекөрсөтүүлөрү бирге көрүңүздөр.
12. Куран аяттарын жаттаганы үчүн балдарга чакан белектерди берген ашыкча болбойт. Бул анын аракетин баалагандык болуп саналат. Бирок муну менен бирге балага Куран жаттоонун себеп, максатын так түшүндүрүп туруу кажет. Куран жаттоо кайсы бир белектерди алуу үчүн эмес, а Аллахтын ыраазычылыгы үчүн экендигин эскертүү абзел.
13. 4 жаштан кийин балага Куран жаттоодо көрүп окууну да кошо баштаса болот. Мисалы, аятты окуп, баланын колун Куран китебиндеги ошол аятка коюу менен ал угуу гана эмес, визуалдуу түрдө да жаттай баштайт.
14. Эркек бала үчүн Куран үйрөтүүгө апа жакшыбы же эркек мугалимби? 6 жашка чейин баланын апасынын жанында болгону жакшы. Же аял мугалим болсо дурус. Анткени, көпчүлүк эркек окутуучулар 6 жаштан төмөн курактагыларды окутууда сабырдуулугу жетпей кетет. Ал эми 6 жаштан соң балага үлгү боло турган эркек киши керек. Андыктан, бул жаштан соң баланы эркек киши окутканы дурус.
15. Балаңыз чоңойо баштаганда ага Куран жаттоодо өзү курактуу компания таап бергенге аракеттениңиз
