Бир күнү университетте профессор студентке суроо узатты.
Профессор: Кудай жакшыбы?
Студент: Ооба.
Профессор: Азезилчи? …
Студент: Жок.
Профессор: Туура. Айтчы, балам, Жер жүзүндө карасанатайлык барбы?
Студент: Ооба.
Профессор: Карасанатайлык толуп жатат, ушундайбы? Бардыгын Кудай жараткан, туурабы?
Студент: Ооба.
Профессор: А карасанатайлыкты ким жаратты?
Студент: …
Профессор: Планетада түрү сууктук, бети жоктук, оорулар, түркөйлүк да барбы? Мунун бардыгы бар, туурабы?
Студент: Ооба, сэр.
Профессор: Ошондо аларды ким жаратты?
Студент: …
Профессор: Илим тастыктагандай, айланадагы дүйнөнү изилдөө үчүн адамда 5 сезим бар. Айтчы, балам, сен Кудайды качандыр бир көрдүң беле?
Студент: Жок, сэр.
Профессор: Айтчы бизге, Кудайдын үнүн уктуң беле?
Студент: Жок, сэр.
Профессор: Сен качандыр бир Кудайды туйдуң беле? Анын даамын татып көрдүң беле? Жыттадың беле аны?
Студент: Жооп берүүдөн корком, жок, сэр.
Профессор: Анан сен ага ушу күнгө чейин ишенип жүрөсүңбү?
Студент: Ооба.
Профессор: Алынган тыянактардан улам Кудай жок экендигин илим тастыктайт. Сен ушуга бир нерсени каршы койо аласыңбы?
Студент: Жок, профессор. Менде ишеним гана бар.
Профессор: Дал ошондой. Ишеним – бул илимдеги башкы маселе.
Студент: Профессор, суук деген барбы?
Профессор: Бул эмне деген суроо? Албетте, бар. Сен эч качан үшүбөдүң беле?
(Студенттер жаш мырзанын бул суроосуна күлүп калышты).
Студент: Чындыгында, сэр, суук деген жок. Физиканын закондоруна ылайык, биз суук деп эсептеген нерсе, чындыгында, жылуулуктун жоктугу болуп саналат. Адамды же предметти анда энергия барбы же ал аны өткөрүп береби деген маселеге карата иликтөөгө болот. Абсолюттук нөл (Фаренгейт боюнча – 460 градус) жылуулуктун толук жоктугу. Бул температурада бүткүл материя инерттүү болуп, реакция бере албай калат. Суук деген жок. Биз бул сөздү жылуулук жоктугунда сезүүчү нерсени сүрөттөө үчүн жаратканбыз.
(Аудитория тынчтанып калды).
Студент: Профессор, караңгылык барбы?
Профессор: Албетте, бар. Түн деген караңгылык эмей эмне.
Студент: Сиздики дагы туура эмес, сэр. Караңгылык деген жок. Караңгылык, чындыгында, жарыктын жоктугу. Биз караңгылыкты эмес, жарыкты иликтей алабыз. Ак түстү түстөрдүн көптүгүнө ажыратып, ар бир түстүн толкунунун ар кандай узундугун иликтөө үчүн Ньютон призмасын пайдалана алабыз. Сиз караңгылыкты өлчөй албайсыз. Жарыктын жөнөкөй шооласы караңгылыктын дүйнөсүн жарып кирип, аны жарыктандыра алат. Кандайдыр бир мейкиндик канчалык караңгы экенин кантип биле аласыз? Сиз жарыктын саны канчалык бар экендигин өлчөйсүз. Ушундай эмеспи? Караңгылык – бул жарыктын жоктугунда эмне болоорун сүрөттөө үчүн адам пайдалануучу түшүнүк. Эми айтыңызчы, сэр, өлүм деген барбы?
Профессор: Албетте. Жашоо бар, өлүм да бар – бул анын арткы жагы.
Студент: Сиздики дагы туура эмес, профессор. Өлүм – бул жашоонун арткы жагы эмес, бул анын жоктугу. Сиздин илимий теорияңызга олуттуу жарака кетти.
Профессор: Сиз эмнени айткыңыз келип жатат, жаш мырза?
Студент: Профессор. Сиз студенттерди баарыбыз маймылдан тараганбыз деп окутуп жатасыз. Сиз эволюцияны өз көзүңүз менен байкадыңыз беле? Профессор сөз төркүнү кайда баратканын түшүнүп, жылмаюу менен башын чайкады.
Студент: Бул процессти эч ким көргөн эмес, демек Сиз көбүрөөк даражада окумуштуу эмес, дин кызматчысы экенсиз.
(Аудитория күлкүгө толуп чыкты).
Студент: Эми айткылачы, ушул класста профессордун мээсин көргөн бирөө-жарым барбы? Аны уккан, жыттаган, сыйпалап көргөн бирөө барбы?
(Студенттер дале күлүп жатышты).
Студент: Сыягы, эч ким жок. Анда эмесе, илимий фактыларга таянып, профессордун мээси жок деп тыянак чыгарууга болот. Сизди бүтүндөй урматтоо менен, профессор, лекцияда айткандарыңызга биз кантип ишене алабыз?
(Аудиторияда тынчтык өкүм сүрүп калды).
Профессор: Силер мага жөн эле ишенишиңер керек деп ойлойм.
Студент: Дал ошондой! Кудай менен адамдын ортосунда бир гана байланыш бар – бул ИШЕНИМ!
Профессор олтуруп калды.
Бул студенттин аты-жөнү Альберт Эйнштейн эле.
©БАКТЫЛУУЛУК ФОРМУЛАСЫ
